Absolwenta Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunkach analityka medyczna i dietetyka. Od 2016 roku prowadzi konsultacje dietetyczne, specjalizując się w pomaganiu pacjentom borykającym się z chorobami autoimmunologicznymi, w tym przewodu pokarmowego, zaburzeniami hormonalnymi oraz niepłodnością. Zainteresowania naukowe Dominiki koncentrują się na mechanizmach rozwoju endometriozy oraz wpływie diety na postęp choroby, a w tym roku rozpoczęła studia doktoranckie realizując ten projekt. Pracuje także jako diagnosta laboratoryjny w klinice leczenia niepłodności. Dominika jest także autorką szkolenia na temat diagnostyki i diety w niepłodności, a także licznych artykułów w czasopismach specjalistycznych dla dietetyków.
Na raka piersi wpływają również geny. Co jeszcze przyczynia się do jego rozwoju?
Rak piersi jest głównym problemem zdrowotnym wśród kobiet ze względu na wysoką śmiertelność i zachorowalność. Dotyka 1 na 8 kobiet w ciągu życia, z czego mniej niż 15% ma historię rodzinną. Oprócz podłoża genetycznego, w tym głównie mutacji w obrębie genów BRCA1 i BRCA2, bardzo istotne w rozwoju nowotworu są czynniki stylu życia i wynikające z naszej gospodarki hormonalnej.
Czynniki ryzyka raka piersi
Niektórych z czynników ryzyka, takich jak historia rodzinna choroby, późne dojrzewanie i pierwsza miesiączka, późny czas pierwszej ciąży i zaburzenia laktacji po porodzie a także późny wiek menopauzy, nie można zmienić. Istnieją jednak zmiany stylu życia, które można wprowadzić, aby zmniejszyć swoje ryzyko.
Co możemy zrobić, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka piersi?
Badania pokazują, że zmiany stylu życia mogą zmniejszyć ryzyko raka piersi, nawet u kobiet
z grupy wysokiego ryzyka. Najbardziej korzystne zmiany to:
- Ograniczenie spożycia alkoholu. Codzienne spożycie w 35-44 gramów dziennie, to mniej więcej 350ml wina, zwiększa się ryzyko o 46%.
- Rzucenie palenia papierosów i unikanie palenia biernego. Dym papierosowy prowadzi do uszkodzenia DNA, a także jest źródłem substancji wpływających na gospodarkę hormonalną tzw. ksenoestrogenów.
- Utrzymywanie prawidłowej masy ciała. W tkance tłuszczowej znajduje się enzym, aromataza, który wytwarza z innych hormonów estrogeny, a to ich zbyt wysokie stężenie bezpośrednio wpływa na nieprawidłowy rozwój komórek.
- Regularny ruch. Aktywność fizyczna może pomóc w utrzymaniu prawidłowej masy ciała, co pomaga zapobiegać rakowi piersi. Większość zdrowych dorosłych powinna dążyć do co najmniej 150 minut tygodniowo umiarkowanej aktywności aerobowej lub 75 minut energicznej aktywności tygodniowo oraz treningu siłowego co najmniej dwa razy w tygodniu.
- Unikanie stosowania hormonalnej terapii zastępczej po menopauzie. Skojarzona terapia hormonalna nie jest szczególnie wskazana wśród kobiet z genetycznej i rodzinnej grupy ryzyka. Porozmawiaj ze swoim lekarzem o ryzyku i korzyściach terapii hormonalnej. Ryzyko obniża się do bazowego po ok. 5 latach od odstawienia hormonów. Jeśli uznasz, że korzyści z krótkotrwałej terapii hormonalnej przewyższają ryzyko, zastosuj najniższą dawkę, która jest dla Ciebie skuteczna, a lekarz będzie nadal monitorował czas przyjmowania hormonów.
- Ogranicz w swoim otoczeniu ksenoestrogeny. Ich źródłem jest m.in. plastik, niektóre leki, metale m.in. glin, kadm, ołów, nikiel. Warto przede wszystkim ograniczyć stosowanie plastiku do podgrzewania i przechowywania żywności.
Czy zdrowa dieta może zmniejszyć ryzyko raka piersi?
Zdrowa dieta może zmniejszyć ryzyko niektórych rodzajów nowotworów, a także cukrzycy, chorób serca i udaru mózgu. Na przykład kobiety stosujące dietę śródziemnomorską uzupełnioną oliwą z oliwek z pierwszego tłoczenia i mieszanką orzechów mogą mieć zmniejszone ryzyko raka piersi. Dieta śródziemnomorska koncentruje się głównie na żywności pochodzenia roślinnego, takiej jak owoce i warzywa, produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe i orzechy a dodatkiem są ryby, owoce morza, jaja i nabiał.
Czy istnieje związek pomiędzy pigułkami antykoncepcyjnymi a rakiem piersi?
Istnieją pewne dowody na to, że antykoncepcja hormonalna, która obejmuje pigułki antykoncepcyjne i wkładki domaciczne uwalniające hormony, zwiększają ryzyko raka piersi. Ryzyko to uważa się jednak za bardzo małe i zmniejsza się po zaprzestaniu stosowania hormonalnych środków antykoncepcyjnych.
Niedawne badanie, które wykazało związek między stosowaniem hormonalnych środków antykoncepcyjnych a rakiem piersi, wykazało, że można spodziewać się jednego dodatkowego raka piersi na każde 7690 kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną przez co najmniej rok.
Co jeszcze mogę zrobić?
Wykonuj regularne badania: comiesięczne samobadanie piersi i obserwowanie ich wyglądu,
symetrii, zmian i koloru brodawek. Raz w roku umów się na USG piersi. Mammografia jako
badanie przesiewowe powinna być wykonywana co 2 lata pomiędzy 50. a 69. rokiem życia.
Jeśli zauważysz jakiekolwiek zmiany w piersiach, takie jak nowy guzek lub zmiany skórne,
skonsultuj się z lekarzem. Możesz sprawdzić także predyspozycje genetyczną
Źródła:
- Thorat M.A. i Balasubramanian R. „Breast cancer prevention in high-risk women.” Best Practice & Research Clinical Obstetrics & Gynaecology 65 (2020): 18-31.
- Kashyap D, i wsp „Global increase in breast cancer incidence: risk factors and preventive measures.” BioMed research international 2022 (2022).
- Schwingshackl L. i wsp. „Adherence to Mediterranean diet and risk of cancer: an updated systematic review and meta-analysis.” Nutrients 9.10 (2017): 1063.
- Tags
